Lekkende darm syndroom (2024)

Heb jij last van je darmen en/of ontstekingen? Dit kan weleens het lekkende darm syndroom zijn…Ik geef je 5 tips om dit te herstellen.

Wat is een lekkende darm syndroom?

Het lekkende darm syndroom (leaky gut, hyperpermeabele darm) betekent een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm waardoor de barrièrefunctie verslechtert. De darm is dus niet zo lek als een mandje of geperforeerd, maar de cellen van de darmwand hebben teveel tussenruimte.

Hierdoor kunnen stoffen zoals toxines en niet volledig verteerde eiwitten en micro-organismen (bacteriën) in de bloedbaan komen. Deze stoffen zouden het lichaam onnodig kunnen belasten en de hersenwerking negatief beïnvloeden. Het immuunsysteem kan ook op deze stoffen gaan reageren waardoor de ontstekingsactiviteit (histamine) in het lichaam verhoogd wordt (1).

Wat is de oorzaak van een lekkende darm?

Een lekkende darm heeft een associatie met:

• overgewicht
• auto-immuunziektes
• huidproblemen
• spijsverteringsproblemen
• luchtwegproblemen zoal astma, bronchitis, voorhoofdsholte problemen
• allergieën
• ontstekingsvormen zoals artritis, acne en eczeem
• psychische aandoeningen.

Waarom zou een lekkende darm onzin zijn?

Drie redenen kan ik je hiervoor geven:

1. In de wetenschap is er is nog veel niet duidelijk als het om het fenomeen lekkende darm gaat. Pas als het mechanisme helemaal begrepen is (evidence base) en het goed “meetbaar” is in medische testen wordt dit in het reguliere geneeskunde onderkend.
2. Bovendien is de remedie te vinden op het gebied van leefstijl en dus niet bij de medische wereld van deze tijd. Er is voor het lekkende darm syndroom dus geen medicatie of medische behandeling die een arts kan voorschrijven of aanraden.
3. Als derde vallen ‘specialisten’ over de naam. We noemen dit fenomeen namelijk officieel een hyperpermeabele darm.

Download online hormoontest

Hoe herken je een lekke darm?

Het is lastig om door middel van testen en meten een lekkende darm te diagnostiseren. Er bestaan wel een aantal markers die een arts in theorie in het onderzoek zou kunnen meten:

• zonuline, een marker die verband houdt met de doorlaatbaarheid van de darm (de ruimte tussen de tight junctions, wijdte van de openingen). (zie ook: test chronische darmklachten)
• ook zijn er ontstekingswaardes te meten die mogelijk in verband staan met een lekkende darm.

Deze testresultaten worden echter regulier nog niet gebruikt omdat het mechanisme nog lang niet duidelijk is en onvoldoende om een diagnose te geven.

• Bij de autoimmuunziekte coeliakie is de doorlaatbaarheid overduidelijk vergroot
• Bij glutensensitiviteit is het effect niet zo duidelijk te meten op de doorlaatbaarheid met deze bloedmarkers.

Eigenlijk is het dus nog een conceptvisie, maar wel eentje die goed te gebruiken is in de praktijk bij leefstijlinterventies aan de hand van ervaring met de kenmerken en symptomen van lekkende darm. Door op deze manier te denken en te anticiperen met leefstijlaanpassing zijn veel mensen van de meest uiteenlopende lichamelijke klachten afgekomen, hebben deze verminderd of hebben andere positieve ervaringen.

Wat gebeurt er bij het verteren van voedsel?

1. De vertering in de mond begint door de aanmaak van speeksel en het kauwproces.
2. Vervolgens passeert de voedselbrij de maag en het maagsap.
3. Dan de darmen.
4. En uiteindelijk komen de voedingsstoffen in het bloed of de faeces terecht.

Verteringsenzymen vanuit de alvleesklier komen terecht in de darm, samen met de gal uit de galblaas (en lever) om het verteringsproces af te maken met hulp van de darmflora (microbioom). De verteerde voedingsstoffen kunnen vervolgens door de darmwand heen in het bloed worden opgenomen.

Zo zou het verteringsproces behoren te verlopen. Bij veel mensen gaat dit blijkbaar niet met als gevolg onvolledig verteerde voedingsstoffen. Deze kunnen:

• Voor gasvorming, buikpijn en onregelmatige stoelgang zorgen.
• De darmwand beschadigen (lekkende darm).
• In het bloed terecht komen.

Is het een probleem als de darm te doorlaatbaar wordt?

Als de darmwand beschadigd is kan deze gaan ‘lekken’ ofwel hyperpermeabel worden. Hierdoor kunnen er stoffen buiten de darm terecht komen die daar eigenlijk niet horen. Dit zijn stoffen zoals onvolledig verteerde voedselresten, gifstoffen en andere stoffen die de darmwand hoort tegen te houden om vervolgens via de ontlasting het lichaam te laten verlaten. Daarnaast is de theorie dat ook bacteriën in het bloed terecht kunnen komen.

Deze ‘verkeerde stoffen’ kunnen op langere termijn in het bloed komen en:

• het immuunsysteem onder druk zetten.
• lichaamsprocessen op alle niveaus verstoren.
• de lever belasten.
• de hersenwerking verstoren.

De symptomen van een lekkende darm zijn meestal een gevolg van deze vier “verstoorde”processen.

Welk symptomen hebben een relatie met een lekkende darm?

Een verstoord overbelast immuunsysteem kan:

• De ontstekingsactiviteit in het lichaam verhogen
• Energie wegnemen
• De bijnier uitputten
• En in sommige gevallen kunnen klachten bij auto-immuunziektes versterkt worden.

Bekende voorbeelden van een auto-immuunziekte zijn:

• Coeliakie
• Crohn
• Diabetes type-1
• Reuma
• Alopecia areata
• Psoriasis
• Vitiligo
• MS
• Bechterew
• Hashimoto
• Graves

Op hersenniveau kunnen slecht verteerde voedingsstoffen (vooral gluten en caseïne, de zogenaamde exorfines of opiaten) en gifstoffen in het bloed neurotransmitters verstoren en klachten verergeren. Bij klachten kan je denken aan ADHD, ADD, dyslexie en depressie. Ook kunnen deze stoffen zorgen voor acne, eczeem en anderehuidproblemen.

Mensen met deze aandoeningen zijn zeer gebaat bij het helen van een ‘lekkende darm’. Maar ook ‘gezonde’ mensen zijn gebaat bij een ultieme darmwerking en vertering en voor een goede aanvoer van de juiste micro- en macronutriënten naar het bloeden een optimale werking van het immuunsysteem.

Ook kan er meer energie overblijven waardoor je je fitter voelt. Je kan zelfs het eetgedrag positief beïnvloeden bij mensen die meer snaaien als ze zich moe en/of depressief voelen. In dit geval kan het afvallen makkelijker gaan en meer gewichtsverlies bereiken.

Over de schimmel candida

Naast een slechte vertering is er nog een andere belangrijke oorzaak van het ontstaan van een lekkende darm, namelijk de schimmel ‘candida‘. Dit is een schimmel die van nature in een kleine hoeveelheid in de darm thuishoort en deze hoeveelheid wordt in balans gehouden door de rest van de ‘goede’ darmbacteriën.

Het probleem ontstaatwanneer de darmflora uit balans is en deze schimmel de kans krijgt om te gaan woekeren. In dit geval kan de darmwand door de schimmel aangetast worden. De oorzaken hiervan kunnen zijn:

• zware antibioticakuren
• Te weinig ‘goede darmbacteriën’
• teveel (fruit)suikers
• melkproducten
• gluten
• gist
• alcohol

Hoe kan je jouw lekkende darm herstellen?

Ik bekijk de vertering over de hele linie. De eerste stappen die je kan nemen in dit protocol zijn:(1) (2) (4) (5) (6) (7)

1. Analyseer je voedingspatroon

Hormoonfactor voeding is ontwikkeld om voor de meeste mensen de darmen optimaal te laten functioneren en de kans op het ontstaan van lekkende darm enlaaggradige ontstekingen te verminderen. Dit betekent:

• een gevarieerd voedingspatroon.
• minimaal bewerkte producten.
• weinig gluten en zuivel.

Daarnaast zijn er ook persoonlijke verschillen tussen mensen en welke voeding optimaal is. Vanuit de hormoonfactor basisvoeding kun je naar meer maatwerk toe gaan werken door goed naar je lichaam te luisteren en te experimenteren.

Tip: Het is slim om een dagboek bij te houden waarin je bijhoudt wat je gegeten hebt en hoe de darmen reageerden om zo een patroon te ontdekken.

Heb je problemen met het eten van eiwit + brandend maagzuur?

Dan kan je beter niet teveel koolhydraten tegelijkertijd met eiwit eten omdat dit de eiwitvertering in de maag kan bemoeilijken. Ook is het verstandig niet te grote porties te nemen omdat dit het verteringssysteem meer belast.

2. Kauw goed op je eten

De vertering begint al in de mond door het kauwproces en het mengen met speeksel. In het speeksel zitten verteringsenzymen. Het is belangrijk voor een goede vertering om het voedsel goed te kauwen (liefst 25 keer) en het speeksel goed te laten mengen (niet veel drinken tijdens het eten).

3. Verminder stress en alcohol gebruik

In de maag vindt de vertering plaats met hulp van het maagzuur. Verteringsproblemen in de maag hebben vaak te maken met een tekort aan maagzuur. De belangrijkste oorzaken van een tekort aan maagzuur is stress, ouder worden en alcohol.

Naast verteringsproblemen kunnen er brandend maagzuur en infecties optreden waarvan Helicobacter Pilori een bekende is.

Verder kan veel drinken gedurende de dag een verbetering bieden. Bij beschadiging van de maagwand kan aloë vera ook een nuttige toevoeging zijn.Gebruik dit wel na overleg met een deskundige.

4. Hanteer een goede buikademhaling

In de darm dragen enzymen van de alvleesklier en de darmflora zorg voor de verdere vertering. Een slechte darmflora, overwoekering met candida en een slechte aanmaak van verteringsenzymen kunnen dit proces bemoeilijken.

Met de juiste voeding om candida klein te houden, beperken van stress, antibiotica alleen als het echt niet anders kan, en supplementen die probiotica en eventueel verteringsenzymen bevatten, kunnen uitkomst bieden. Doe dit wel in overleg met een deskundige.

Een goede buikademhaling heeft invloed op de darmwerking, een reden dat bij sommige mensen yoga ook een positieve invloed heeft.

5. Ga vasten en slik supplementen

Tenslotte zijn er naast deze belangrijke leefstijltips voor de lange termijnom het beschadigen van de darm te voorkomen,2trucs om het herstellen en dichten van de lekkende darm / darmwand te bespoedigen:

1. Eén of maximaal twee dagen vasten met groentesappen kan een methode zijn. Het enige echt belangrijke voordeel van vasten is naar mijn mening dat de darmwand de kans krijgt zich te herstellen.Uiteraard is dit een vorm van symptoombestrijding en moet daarnaast de overal lifestyle het lange termijn resultaat doen behouden.
2. Supplementen die de aanmaak van de darmwand goed ondersteunen zoals lactoferrine, magnesium, zink en glutamine.Doe dit echter wel in overleg met een deskundige op het gebied van supplementen bij darm- en verteringsproblemen.

• Koop tip: Test chronische darmklachten
• Boek tip: Weston Price